 |
BURDUR'UN SON HATTATI
HACI HALİL ÖZKARDEŞ(TARAKÇI HALİL)
(Bu çalışmayı hazırlarken bana gerekli bilgileri veren ve birer aile yadigarı olan Özkardeş'in eserlerini görmeme fırsat tanıyan Torunu Mesut Ayas Beye çok teşekür ederim.)
BURDUR -1906- 10.10.1998
Burdur'un yetiştirdiği son hattat Tarakçı Halil adıylada bilinen ve tanınan Hacı Halil Özkardeş'tir. 1906 yılında Burdur 'da doğmuş büyümüş öğrenimini de Burdur'da bitirmiştir.Babası Kara Halillerden Halil ,annesi ise Kabak Hacı Hasan oğullarından Hacer'dir.
Babası o doğmadan öldüğü için adı Hacı Halil'e verilmiştir.Bildiğimiz kadarıyla İlkokuldan(İlkmektepten ) sonra her hangi bir öğrenim görmemiştir. Hayat mücadelesine atılmış ,tarakçılığı öğrenmiş ve bunu bir süre meslek edinmiştir.Ancak Allah vergisi olan sezgi ve ruhunda mevcut olan estetik ve mükemmellik duygusu onda, güzel bir şeyler yapma arzusunu sürekli kamçılamış neticede güzel sanatlara meyli istidadı onu HÜSN-Ü HAT öğrenmeye sevketmiştir.Ne yazık ki hat çalışmalarını kimin rehberliğinde yürüttüğünü bilemiyoruz.19 .Yüzyıl ve 20 .Yüzyıl başlarında bir ilim ve sanat merkezi olarak Burdur'da dolayısıyla onun çocuk ve gençlik yıllarında bazı hattatlar yaşıyorlardı.Mesala Türk Hat sanatında bir ekol olan ve Kur'an- ı Kerim Hattın da çığır açan Burdur'un yetişirdiği büyük hattat Kayışzade Hafız Osman'ın Oğlu olup babası gibi hattat olan Meşhur Hattat Kayışzade Hacı Mehmet Emin Burduri' 'yi mutlaka tanımış olmalıdır.Ayrıca Burdurlu Hattat Mehmet Hulusi Efendiyi yakından görüp en azından bir şeyler öğrenmiş olmalıki güzel hat eserleri verebilmiştir.Yine son devir de: 1960 yılında sağ olduğu anlaşılan Burdur'da yaşamış ancak kim olduğunu öğrenemediğimiz bir kaç eseri zamanımıza kadar ulaşmış, yazılarının ketebelerinde Naiimi imzasını kullanan Hattatı da sanırız tanıyordu.Çünkü hat sanatında ve diğer güzel sanatlarda aşk kadar meşk de önemlidir. Meşk ise bilindiği üzere örneksiz olamaz.Bu sebeple çevresinde nadide örnekler olmasa idi merhumun yazıda ilerleme kaydedemiyeceği aşikardır.
 |
| HACI HALİL ÖZKARDEŞ'İN BİR HAT YAZISI |
Gördüğümüz kadarıyla rahmetlinin en eski tarhli yazısı 1947 tarihine kadar inmektedir..Ne var ki bu tarih, bizim görebildiklerimiz için geçerlidir.Hacı Halil'in Burdurda ki camilerin hemen hemen hepsinde gerek levha gerek minber gerek kuşak ve gerkse Mihrap üstü yazılarıı mutlaka bulunmaktadır.Eski Yeni Caminin kıble yönündeki çerçeveli yazıları nefistir.Pazar Camisinin Kuşak yazıları ile planı Ekrem Hakkı Ayverdi tarafından Suudi Kraliyet Ailesi için çizilen daha sonra Deprem E vleri camisine uygulanan caminin yazıları da onundur.Bu caminin bilhassa giriş kapısındaki yazısı oldukça başarılıdır.Yine Çınaraltı Camisinin Kıple yönündeki "Kelimei Tevhid" yazısı son derece güzeldir.
 |
 |
| GÜZEL İKİ ÇALIŞMASI |
Yazmış olduğu eserlere genellikle Hacı Halil ve ya El Hac Hacı Halil ketebelerini kullanmıştır.Ancak Burdur'un en mükemmel iç yazılarına sahip ve hakiklaten bu saha da nefis bir örnek olan Bahçeli ya da Stad Camisi olarak bilinen Camiinin kuşak ve Kubbe yazıları merhumun yazı sitili özelliklerini dikkat çekecek biçim de taşımakla birlikte imzası olmadığından veya en azından biz göremediğimiz için bir şey söylemek mümkün değildir .Caminin levha yazıları(Allah ,Muhammed ve Ciharyarı Güzin) ise Kadri imzasını taşımaktadır.
 |
 |
| İİKİ AYRI ÇALIŞMASI .İKİNCİSİ (FETİH SURESİNDEN BİR AYET)İLK YAZILARINDAN OLDUĞU SANILIYOR |
Üstad yazılarını daha ziyade Cami mimarisine uygun giden Celi Sülüs ile yazmış ancak zaman zaman Talik den de örnekler vermiştir.Doğu İllerinde bir çok camiinin kuşak yazılarını yazdığını ve sık sık bu vilayetlere gittiğini Torunu Mesut Ayas Bey nakl etmektedir.Yazıları yazarken defalarca düşerek ölüm tehlikeleri atllatığını yine torunu bize ifade etmiştir.
Halil Özkardeş ,Tarakçılığın yanın da güzel yazı daki hüneri sebeiyle tabelacılık da yapmış bu mesleği hayatının son yıllarına kadar sürdürmüştür.Özellikle cam altı yazı tekniği ile tabela yazıları yazmıştır.Burdur'da bu gün bile hala bir çok esnafın dükkanın da ,onun yazısı: Besmelei Şerif ,Kelime-i Tevhid veyaTalik yazı ile yazılmış "ER RIZKI ALAALLAH "Ayetl Kerimesinin yazıları mevcuttur. Tabelacılığın onun hat yazıları üzerinde olumsuz etkileri olduğu sezilmektedir.
Halil Özkardeş,ipek ve saten kumaşlar üzerine de yazılar yazmıştır.Çok eski tarihli bir örneği bende bulunmaktadır.Torunu Mesut Ayas Bey, Rahmetlinin sayısını bilmediği ancak azımsanmayacak sayı da Kuranı Kerim yazdığını ve bunların hepsinin Ankara veya İstanbul da bulunan bazı şahısların elinde olduğunu ifade etmektedir . Na yazık ki bir örneğini göremedik.Ancak son yılların da dolma kalem ile yazdığı bir dua risaleciğini görebildik.
Camilere yazdığı yazılar haric ,eserleri daha ziyade altın varakla yazılmış cam altı yazılardır.92 Yaşında vefat eden. merhumdan sonra Burdur'da bu yolun yolcusu malesef kalmamıştır.Memleket kültürüne ve Milli Kültürmüzün en öneml dallarından olan Hat Sanatında güzel eserler verek değerli hizmetler de bulunan Hacı Halil Özkardeş'i saygı ve minnetle anıyoruz.Allah mekanını cennet etsin.
 |
 |
| EL YAZISI |